หลายมุมมองส่องลังกา : the face of Sri Lanka

ศรีลังกาในหลากหลายแง่มุมมอง
มีผู้ให้คำนิยาม ประเทศศรีลังกา ไว้หลายความหมายทั้งในแง่ของนักเดินทางท่องเที่ยว นักประวัติศาสตร์ นักการศาสนา และนักกวีนิพนธ์ ซึ่งได้มาพบเห็นเกิดความประทับใจในแง่มุมที่ตนเองชอบ บ้างก็ว่า ศรีลังกา คือ “เกาะสวรรค์บนพื้นพิภพ” เพราะมีความสวยงามในลักษณะของภูมิประเทศ และภูมิอากาศ ตลอดถึงผู้คนที่น่ารักเพราะถูกกล่อมเกลาด้วยธรรมะคำสอนในทางพระพุทธศาสนา
บ้างก็ว่า “ศรีลังกา คือ ไข่มุกแห่งคาบสมุทรอินเดีย” เป็นดินแดนแห่งหาดทรายสวย สายลมเย็น แสงแดดจ้าที่นักท่องเที่ยวแถบยุโรป อเมริกาหนีหนาวมาพักผ่อนอาบแสงอาทิตย์ สูดอากาศที่บริสุทธิ์ และรับบริการแห่งความมีน้ำใจของเจ้าของประเทศจนมีชื่อเสียงไปทั่วโลก
บ้างก็ว่า “ศรีลังกา คือ เมืองแห่งห้องเก็บมหาเจดีย์ที่มีเอกสารเป็นรูปแบบ เป็นพิพิธภัณฑ์ทางพระพุทธศาสนาที่คงหลักฐานปรากฏอยู่ทั่วประเทศ (พิพิธภัณฑ์กลางแจ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลก) หรือ จะเรียกว่าเป็นตู้คัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลกก็ว่าได้
และ ศรีลังกา เป็นเมืองแห่งรอยยิ้ม และความมีน้ำใจของชาวเกาะ เป็นแดนสุขาวดี บนพื้นโลกที่ประพรมไปด้วยสีเขียวสดแห่งต้นไม้ และพืชพันธุ์ธัญญาหาร พร้อมทั้งกลิ่นหอมจรุงใจของเครื่องเทศ และแพรวพราวด้วยอัญมณีที่มีค่า จนมีเมืองชื่อว่า รัตนบุระ และมีนักกวีนิพนธ์ได้กล่าวถึงพื้นที่ของประเทศศรีลังกาเปรียบเหมือน หยดน้ำตาของสาวน้อย (ซึ่งเปรียบเปรยประเทศอินเดียเป็นใบหน้าของหญิงสาว) ซึ่งพื้นที่เกาะ หลุดออกไปจากผืนแผ่นดินใหญ่อนุทวีป คืออินเดียในปัจจุบัน ซึ่งก็ไม่เกินความจริงที่จะเรียกชื่ออย่างนั้น เพราะสรรค์แห่งใหม่ของผู้ที่มีหัวใจรักธรรมชาติอยู่ที่นี่ และให้เกาะสรรค์แห่งนี้เป็นสื่อแห่งความสวยงามตามธรรมชาติกับมนุษยโลกในพื้นพิภพนี้
ในอดีตแม้จะมีผู้กล่าวถึงชาวพื้นเมืองของลังกาว่าเป็นพวก ยักษ์ พวกนาค และรากษส เป็นคนป่าคนเถื่อน ไม่มีวัฒนธรรม แถมยังกินเนื้อสด ๆ เป็นอาหาร มีบันทึกโบราณกล่าวถึงพวกคนป่าที่ชาวยุโรปเดินเรือมาถึงและได้พบเห็นวิถีชีวิตเขาเล่าว่า มีเรือสินค้าไปอับปาง ณ เกาะลังกาถูกพวกรากษสจับไปกินเป็นอาหารบ้างก็มี
แต่สภาพแห่งความเป็นจริงแล้ว ศรีลังกา ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด และไม่ทำให้ท่านที่เดินทางมาเยือนผิดหวัง มีแต่ความประทับใจ ตรึงใจกลับไปทุกราย เมื่อกลับไปแล้วก็ถวิลหาอยากกลับมาอีก อย่างที่ไม่สามารถจะหาที่ไหนประทับใจเท่านี้อีกเลย

ทำไมถึงชื่อ ลังกา ? Why Sri Lanka

มารู้จักศรีลังกากันก่อน
ก่อนอื่นก็ขอเล่าประวัติกล่าวนามตามตำนานสิงหลก่อนว่า “ศรีลังกา” หรือ Ceylon ในภาษาอังกฤษนั้นมีความเป็นมาอย่างไร หลายท่านตั้งคำว่าถามว่า “ไปดูอะไรที่ศรีลังกาเมืองยักษ์ทศกัณฐ์ในเรื่องรามเกียรติ์นั้นหรอ โอ้ ก็น่าสนใจดีนะถ้ามีอะไรน่าชมเหมือนในตำนาน” ก็นี่แสดงว่าโยมท่านนั้นติดตามเรื่องราวในวรรณคดี อย่างน้อยก็ยังรู้ว่า ศรีลังกาอยู่ในเรื่องรามเกียรติ์ วรรณคดียอดฮิตของไทยที่เรารับมาจากอินเดีย และศรีลังกาเองก็รับเอาวัฒนธรรมของอินเดียอีกต่อหนึ่ง เพราะเจ้าชายวิชัย ผู้เป็นบรรพบุรุษของชาวสิงหล ก็มาจากอินเดียตอนใต้ (เอาไว้เล่าให้พิศดารตอนต่อไป)
ตอนนี้ขอเล่าเรื่อง ชื่อศรีลังกา ก่อน ถ้าว่าตามประวัติศาสตร์ประเทศต่าง ๆ ในโลก ประเทศศรีลังกาก็มีอายุเก่าแก่ประเทศหนึ่งเหมือนกัน ชื่อของประเทศก็มีการเรียกขานกันตามยุคต่าง ๆ กัน อย่างผู้ที่เคยเรียนภาษาบาลีมาสายวัดหรือ บรรดามหาเปรียญทั้งหลายก็จะรู้จักในนาม ตัมพปัณณิทวีป บ้าง ลังกาทวีป บ้าง หรือ สิงหลทวีป บ้าง ซึ่งมีปรากฎในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาพากย์ภาษาบาลี
ส่วนชาวยุโรป และชาวเอเชียด้วยกันที่เรียนภาษาอังกฤษ หรือ อ่านตำราของฝรั่ง(เศส) ฝรั่ง(อังกฤษ) ก็จะรู้จักในนาม SEALAND หรือชาวทะเล “ชาวเล” เหมือนที่เรียกชาวภาคใต้ในบ้านเราซึ่งก็ถูกทีเดียวเพราะประเทศนี้เป็นเกาะล้อมรอบไปด้วยทะเล มหาสมุทร ซึ่งคำว่า ซีแลนด์นี้ เรียกกันไปเรียกกันมาก็เพี้ยนมาเป็น ซีลอน (Ceylon)
เอาหละค้นต่อไปในคัมภีร์ทางประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา ที่เรียกว่า คัมภีร์ศาสนวงศ์ มีประวัติตามคัมภีร์ว่าในสมัยพระพุทธเจ้าแต่ละพระองค์ ชื่อของลังกานี้ก็ไม่เหมือนกันอีก เช่นในสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้ากกุสันโธ มีชื่อว่า “โอชทวีป” ในสมัย พระโกนาคมนะ มีชื่อว่า “วรทวีป” และในสมัย พระกัสปะพุทธเจ้า มีชื่อว่า “มัณฑทีปะ” เป็นต้น แต่ชาวกรีก กับพวกโรมัน เรียกเกาะลังกานี้ว่า “แท็ปโพเบรน” (Taprobane) ซึ่งเพี้ยนมาจาก ตัมพปัณณิ แปลว่า “เกาะแห่งคนฝ่ามือแดง” (ฝ่ามือแดงอย่างไรเอาไว้คุยกันต่อในบทต่อไป)
ชื่อ ซีลอน ที่เรารู้จักอย่างเป็นทางการนี่ก็เรียกขานกันมาจนกระทั่งสิ้นสงครามโลกครั้งที่ ๒ พอได้รับเอกราชก็ประกาศชื่อประเทศใหม่ ว่า “ศรีลังกา” ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๕ แต่เราก็เรียกว่า ลังกา มาตลอดตั้งแต่สมัยสุโขทัยแล้ว ที่เรารู้จักประเทศนี้ เพราะเรารับพระพุทธศาสนาลัทธิ “ลังกาวงศ์” จากประเทศศรีลังกานี้เอง

สัมผัสแดนพุทธศาสนา ๒,๓๐๐ ปี

บันทึกการเดินทางไปนมัสการพระธาตุเขึ้ยวแก้วและทัศนศึกษา ณ ประเทศศรีลังกา
ระหว่างวันที่ 21 - 28 กุมภาพันธ์ 2550

เหิรฟ้ามาไกล จากกรุงเทพ ฯ สู่โคลัมโบ
วันนี้ตื่นนอนแต่เช้าทำภารกิจส่วนตัวแล้วก็เตรียมจัดกระเป๋าสิ่งของต่าง ๆ ที่จะติดตัวไปในการจาริกบุญสู่ประเทศศรีลังกา รู้สึกมีความภาคภูมิใจ เพราะว่าได้รับเลือกให้เป็นหัวหน้า ผู้จัดรายการถวายพระเดชพระคุณหลวงพ่อ พระเทพกิตติโสภณ ประธานสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา และนำญาติโยมจากมหานครนิวยอร์ค เดลแวร์ นิวเจอร์ซี่ และแมรี่แลนด์ พร้อมทั้งญาติโยมจากประเทศไทยด้วย รวมทั้งพระสงฆ์ และฆราวาส ๓๕ รูป/ชีวิต
ในตอนเช้าของวันนี้ได้โทรศัพท์นัดเวลาประมาณ ๔ โมงเย็นพร้อมกันที่ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ แต่พอประมาณเที่ยงวัน ท่านพระธัมมานันทะ (Ven. Dhammanadha) พระจากประเทศศรีลังกามาศึกษาพระพุทธศาสนาในประเทศไทย ช่วยทำหน้าที่ติดต่อประสานงานเรื่องตัวเครื่องบิน ได้รับโทรศัพท์จากผู้จัดการศรีลังกาแอร์ไลน์ บอกว่าเครื่องดีเลย์ ๒ ชั่วโมง เพราะสภาพอากาศที่นครปักกิ่ง มีหิมะตกหนักเครื่องบินจะมาถึงกรุงเทพฯ ช้ากว่าปรกติ
จะทำอย่างไรดี จะโทรศัพท์บอกลูกทัวร์อีกทีก็ไม่ทันบางท่านเดินทางมาจากต่างจังหวัด บางท่านต้องออกจากบ้านแต่เช้า ก็เลยต้องมารอที่สนามบินตั้งแต่ ๔ โมงเย็นตามกำหนดเดิม แต่ก็ไม่เป็นไร มองในแง่ดีทำใจให้เป็นบุญกุศล ก็คือคณะเราจะได้มีเวลาที่จะเช็คอินได้อย่างสบาย ๆ ไม่ต้องรีบร้อน
เวลาประมาณ ๖ โมงเย็นเมื่อทุกคนมาพร้อมกันอย่างเรียบร้อยได้แจกกำหนดการเดินทาง หนังสือสวดมนต์ เพื่อใช้ตลอดเส้นทางในการนมัสการสถานที่สำคัญในเมืองต่าง ๆ และป้ายติดกระเป๋าคนละป้ายเพื่ออำนวยความสะดวกในการเช็คอิน-เช็คเอาท์ เสร็จแล้วได้เข้าเช็คอินที่เคาน์เตอร์ศรีลังกาแอร์ไลน์ โดยการชั่งน้ำหนักรวมทั้งพระพุทธรูป ๒ องค์ และกระเป๋าจำนวน ๓๖ ชิ้น ทุกอย่างเรียบร้อย แล้วเจ้าหน้าที่สายการบินได้แจกคูปองสำหรับรับประทานอาหารเย็น เพราะว่าเครื่องบินดีเลย์ประมาณ ๔ ชั่วโมง ให้ญาติโยมไปเลือกรับประทานอาหารตามอัธยาศัยในเวลารอก่อนขึ้นเครื่องบิน หลังจากผ่านพิธีการตรวจคนเข้าเมืองขาออกแล้ว คณะได้ไปรอขึ้นเครื่องบินที่ประตูทางออกบี ๔ (B4)
ตอนนี้แหละทุกคนบ่นกันอึดเลยเพราะต้องเดินไกลเป็นกิโลเมตรพอเดินไปถึงหน้าประตูขึ้นเครื่องบิน เจ้าหน้าที่ก็ยังไม่เปิดให้เข้าไปนั่งรอ บอกว่ายังไม่ถึงเวลาต้องให้เที่ยวบินอื่นเขาใช้ไปก่อน ต้องนั่งรอบนพื้นตามทางเดิน อนิจจา..น่าสงสารตัวเองและคณะซึ่งล้วนแล้วแต่มีผู้สูงวัยเป็นส่วนใหญ่ แต่ก็ต้องทำใจ ถือว่าเป็นการฝึกความอดทนก่อนจะไปบำเพ็ญบุญ
เวลา 22:55 น.เครื่องบินของสายการบินศรีลังกาแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ UL 899 ออกเดินทางจากท่าอากาศยานสุวรรณภูมิมุ่งหน้าสู่กรุงโคลัมโบ ประเทศศรีลังกา
พอเครื่องบินปรับระดับเพดานบินเข้าที่แล้วแอร์โฮสเตทได้นำอาหารและเครื่องดื่มมาบริการ ซึ่งของพระคุณเจ้านั้นมีเนยใส เนยเข้น นำผึ้ง น้ำส้มและน้ำชากาแฟ เลือกฉันได้ตามอัธยาศัย ส่วนญาติโยมก็มีอาหารศรีลังกันเสิร์ฟ กลิ่นโชยมา ไม่ต่างจากอาหารอินเดียสักเท่าไร พอเครื่องบินบินข้ามมหาสมุทธอินเดียมีความรู้สึกว่าเหมือนนอนเปล เพราะเครื่องจะตกหลุมอากาศบ่อย เลยเป็นเครื่องกล่อมให้หลับอย่างดี ในสถานการณ์เช่นนี้หลับเท่านั้นที่พอจะทำได้
มารู้สึกตัวอีกครั้งหนึ่งเมื่อพนักงานเตือนให้รัดเข็มขัดเพราะเครื่องจะร่อนลงสู่สนามบินนานาชาติ โคลัมโบ กัตตุนายเก อีกประมาณ ๒๐ นาที ตื่นจากภวังค์ตั้งสติเตรียมแตะแผ่นดินแห่งกรุงลงกาในตำนาน แต่นี่ไม่ใช่เรื่องในตำนาน แต่เป็นเรื่องจริงที่กำลังเผชิญอยู่เฉพาะหน้า

สัมผัสดินแดนแห่งพระพุทธศาสนา
เครื่องบินได้ร่อนลงแตะรันเวย์ของสนามบิน โคลัมโบ กัตตุนายเก สนามบินพาณิชย์แห่งเดียวของศรีลังกาตามเวลาท้องถิ่นประมาณ ตี ๑ กับ ๒๕ นาที เดินทางถึงท่าอากาศยานกรุงโคลัมโบ ใช้เวลา ๓ ชั่วโมงกับ ๒๕ นาที สนามบินแห่งนี้ไม่ใหญ่โตเหมือนที่อื่นที่เคยไปสัมผัสมาตัวอาคารที่ทำการสนามบินก็กระทัดรัดเหมาะสมกับสภาพเกาะ และพื้นที่ใช้สอยก็กำลังพอดี
ก้าวแรกที่สัมผัสแดนแดนพุทธศาสนา ๒,๓๐๐ กว่าปี คือความอบอุ่นใจที่ได้มาเมืองชาวพุทธ ไม่ใช่แต่เป็นเพียงประวัติศาสตร์ หรือตำนานในหนังสือเท่านั้น แต่ยังคงความเป็นพุทธทุกกระเบียดนิ้ว เริ่มตั้งแต่ก้าวแรกที่เข้าสู่สนามบินก็จะมองเห็นพระพุทธรูปปางสมาธิสีขาวประดิษฐานอยู่บนแท่นตั้งไว้กลางห้องโถงที่จะเข้าสู่สถานที่ตรวจคนเข้าเมือง ซึ่งทุกคนจะต้องเดินผ่านตรงนั้นก่อนที่จะเข้าไปผ่านเคาน์เตอร์เจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมือง นี่คือบ่งบอกถึงสัญลักษณ์ในทางพระพุทธศาสนา และความเป็นชาวพุทธของศรีลังกา ก็ยังปรากฎให้เห็นในรูปแบบของการแต่งกายสีขาว และที่หน้าแท่นพระพุทธรูปองค์นี้ก็ยังมีดอกไม้สดสีขาวส่งกลิ่นหอมฟุ้งเมื่อเดินเข้าใกล้ แสดงว่ามีการนำดอกไม้มาบูชาพระเป็นประจำ พวกเราชาวพุทธด้วยกันที่เดินทางมาถึงเห็นแล้วก็อดยกมือไหว้ไม่ได้ ต่างคนก็ได้น้อมไหว้นมัสการด้วยความเคารพนบน้อม และรู้สึกอบอุ่นใจในการต้อนรับของเจ้าของประเทศเช่นนี้
ผ่านพิธีตรวจค้นเข้าเมืองแล้วก็ออกมารับกระเป๋าและสัมภาระต่าง ๆ ที่นำไปมีพระพุทธรูป ๒ องค์ ซึ่งเจ้าหน้าที่ฝ่ายศุลกากรทำท่าจะเก็บภาษี แต่ด้วยความใจบุญของนักธุรกิจศรีลังกาที่เดินทางมาเที่ยวบินเดียวกันกับพวกเราได้ออกค่าใช้จ่ายให้ ซึ่งก็ไม่มากมายอะไรนักแต่มากด้วยน้ำใจ เป็นเงินศรีลังกา ๑,๗๐๐ รูปี ขออนุโมทนาในบุญกุศลแด่นักธรกิจท่านนั้น ณ ที่นี้ด้วย เมื่อพ้นเขตตรวจกระเป๋าของฝ่ายศุลกากร แล้วทุกคนต่างก็เตรียมแลกเงิน เพื่อที่จะเอาไว้ใช้จ่ายและทำบุญในระหว่างการเดินทาง อัตราวันนี้ ๑ เหรียญดอลล่าห์ เท่ากับ ๑๑๐ รูปี ทุกคนต่างยิ้มย่องผ่องใสพกเงินรูปีกันเต็มกระเป๋าพร้อมที่จะเดินทางในวันพรุ่งนี้
เดินออกมาถึงด้านหน้าของอาคารรับผู้โดยสารขาเข้า คุณ Sham ผู้นำทัวร์ตัวแทนจากบริษัท Yolyash, มารับไปขึ้นรถบัสปรับอากาศขนาด ๔๕ ที่นั่งซึ่งจอดรอรับอยู่แล้ว เมื่อขนกระเป๋าขึ้นรถเรียบร้อย สมาชิกนั่งบนรถพร้อมหน้า อาตมา(พระมหาถนัด อตฺถจารี) ในฐานะผู้นำคณะจาริกแสวงบุญ ได้จับไมค์ทักทายเป็นภาษาสิงหล “อายุบวร แปลว่า สวัสดี “ กล่าวต้อนรับเข้าสู่ดินแดนแห่งพระพุทธศาสนา ๒,๓๐๐ ปี เล่าถึงสาเหตุที่ทำให้ได้จัดคณะมาจาริก แสวงบุญในครั้งนี้ ด้วยต้นศรัทธา คือ คุณณรงค์ศักดิ์ คุณรันตนา โชติกเวชกุล ได้เดินทางมาศรีลังกาเมื่อปีที่แล้ว ได้ไปกราบพระพุทธรูปใหญ่ที่เมืองแคนดี้ เกิดมีศรัทธาเลื่อมใสอยากจะถวายพระพุทธรูปแบบไทยไว้ภายในองค์พระประธานใหญ่นั้น จึงได้แจ้งความจำนงแก่เจ้าอาวาสจะนำพระพุทธรูปมาถวาย เพื่อจัดแสดงเป็นห้องพิพิธภัณฑ์
การเดินทางมาครั้งนี้ได้นิมนต์พระเดชพระคุณ พระเทพกิตติโลภณ ประธานสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา วัดวชิรธรรมปทีป นครนิวยอร์ค เป็นประธาน และมีประสงฆ์อีก ๗ รูป มีฆราวาส ๒๗ คน มาจากรัฐต่าง ๆ ในสหรัฐอเมริกา และจากประเทศไทย

Amazing Sri Lanka

The founder of Suwannamalika stupa

Mahintalay stupa

The Great Mahintalay stupa

Suwannamalika Stupa

สัมผัสเกาะงามเหมือนมรกตที่หยดอยู่ในมหาสมุทรอินเดีย นำนมัสการ พระธาตุเขี้ยวแก้ว อันศักดิ์สิทธิ์ และต้นพระศรีมหาโพธิ์ อายุยืนที่สุดในโลกปลูกโดยพระภิกษุณีสังฆมิตตา พระธิดาพระเจ้าอโศกมหาราช อายุ ๒,๓๐๐ ปี ย้อนรอยอดีตกับนครหลวงแห่งแรกของเกาะสิงหล อนุราธปุระ ชิมชารสเลิศของโลกพักบนยอดเขาในไร่ชาด้วยบรรยาศน่าประทับใจ ช้อปปิ้งอัญมณีศรีลังกาที่มีชื่อก้องโลก
ท่านจะได้ชม
โคลัมโบ เมืองหลวงปัจจุบัน-วัดคงคาราม ชมวิหารกลางน้ำ
• วัดกัลยาณีวิหาร นมัสการพระบรมสารีริกธาตุ และพระสถูปเจดีย์ใหญ่ที่สร้างขึ้นเป็นอนุสรณ์สถานที่พระพุทธองค์เคยเสด็จมาประทับด้วยพระองค์เอง
อนุราธปุระ เมืองหลวงแห่งแรก นมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ ซึ่งนำกิ่งจากต้นพระศรีมหาโพธิ์ที่พระพุทธองค์ประทับตรัสรู้ที่พุทธคยา มาปลูกโดยพระภิกษุณีสังฆมิตตา ณ สวนเมฆวัน ของพระเจ้า เทวานัมปิยติสสะ อายุประมาณ ๒,๓๐๐ กว่าปีมาแล้ว
โปโลนารุวะ เมืองหลวงแห่งที่ ๒ ของศรีลังกา ชมวัดกัลวิหาร ที่มีพระพุทธรูปสลักจากหินผาน่าอัศจรรย์ และพระไตรปิฎกฉบับหินผา และพระราชวังพระเจ้าปรักมพาหุมหาราช ผู้อุปถัมภ์การทำสังคายนา
สิกิริยา เมืองปราการบนยอดเขาของพระเจ้ากัสยปะ พยายามชลอสรรค์ลงมาสู่พื้นพิภพ หรือพระราชวังลอยฟ้าน่าอัศจรรย์
• ภาพเขียนสีปูนเปียกนางอัปสรบนหน้าผาสูงชัน อายุพันกว่าปี สียังสดใสงดงามราวกับจำลองนางสวรรค์บนพื้นพิภพ
แคนดี้ ชมเมืองหลวงแห่งที่ ๓ คือ สิริวัฒนานคร ชมทิวทัศน์บนยอดเขามองลงมาเห็นทะเลสาบที่ทอดยาวกว้างใหญ่ ขุดโดยน้ำมือของมนุษย์
• วัดพระธาตุเขี้ยวแก้ว นมัสการพระทันตธาตุที่ศักดิ์สิทธิ์(ฟันของพระพุทธเจ้า)
• วัดอัสคิริยา ที่พระอุบาลี จากกรุงศรีอยุธยา เคยเป็นพระอุปัชฌาย์บวชพระภิกษุชาวสิงหล จนเกิดนิกายสยามวงศ์มาจนทุกวันนี้
นอราเลีย ชมสวนสีดา สวนแห่งวรรณคดี ซึ่งทศกัณฐ์นำนางสีดา มากักขังไว้พบกับรรยากาศอันสดชื่น งดงามเขียวชอุ่มด้วยไร่ชา บนยอดเขาสูง ๗,๐๐๐ ฟุต อันเป็นที่พักตากอากาศอันสวยงาม และมีชื่อเสียงที่สุดในเอเชีย.
ติดต่อได้ที่ พระมหาถนัด อตฺถจารี วัดไทยกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. 13440 Layhill Rd. Silver Spring, MD 20906 Tel. (301) 871-8660-1, 240-464 7091
Fax.301-871-5007,E-mail:t_inthisan@hotmail.com, t_inthisan@rediffmail.com

Program of the Pilgrimage tour to Sri Lanka

Day 01 Airport/Negombo (21 February, 2007)
Arrive at the Colombo Airport and transfer to
Negombo. Stay overnight at the DOLPHIN RESORT,
( 4 1/2 star ++) the best hotel in Negombo.
Negombo is located close to the Airport and is a
Sea-side resort area. The drive time from the airport to
Negombo is about 35 minutes. The Hotel is located
right on the beach and we have reserved the Deluxe
rooms in the main building, facing the Indian Ocean.

Day 02 Negombo/Anuradhapura (22 February, 2007)
After breakfast we will leave for Anuradhapura. Lunch will
be served before 11.30 a.m. After lunch, we visit Mihintale,
then return to Anuradhapura to visit the Swarnamali Chaitiya,
Thuparama, and the Mirisawetiya Dagoba
(all of which were built during the 2nd Century AD).
Later in the evening we visit the " Jaya Sri Maha Bodhi"
tree, the worlds oldest documented tree which is over
2,500 years old. This is a sapling of the same Bo Tree
under which the Lord Buddha attained Enlightenment.
Dinner and an overnight stay will take place at the PALM
GARDEN VILLAGE HOTEL ( 4 star).


Anuradhapura is the 1st Capital of the Island serving as capital from
the 4th to the11th Century AD. The drive time to Anuradhapura
from Negombo is around 3 1/2 hours (including stops).

Day 03 Anuradhapura/Aukana/Dambulla (23 February, 2007)
After breakfast, we leave for Aukana. The drive time
to Aukana from Anuradhapura is about 1 hour and 30 minutes.
The Aukana Buddha statue is 13 meters
in height and was built by King Datusena in the 5th
century.

Lunch will be served at a restaurant in Dambulla before 11.30.
After lunch, we visit the Dambulla Cave Temples of the
1st century AD. We will see paintings on the walls dating
back to the 1st century and also hundreds of Statues of
the Lord Buddha in 04 caves.
Next, we proceed to the KANDALAMA HOTEL for dinner and
an overnight stay (5 star)

Day 04 Dambulla/Matale/Kandy (24 February, 2007)
After breakfast we leave for Matale.
The drive time is about 1 hour and 30 minutes.
We will visit the Alu Vihare, the 2nd Century Cave
Temple and continue to Kandy for lunch.
After lunch, we visit the Royal Botanic Gardens and the
Market area.
Kandy was the last Kingdom of the Sri Lankan Kings
before it was handed over to the British by treaty
on the 15th march 1815.
Kandy is one of the most picturesque cities on the
Island - located on the foothills of the high rise
Mountain range. It is the most holy city in Sri Lanka,
as it holds the Sacred Tooth Relic of the Lord Buddha
at the Temple of the Tooth Relic. The Sacred Tooth Relic was
brought to Kandy in 1590.
Dinner and an overnight stay will be provided at the MAHAWELI
REACH HOTEL (5 stars)

Day 05 Kandy (25 February, 2007)
We will have Breakfast at Hotel. Then we visit both Maha Nayaka's,
Visit the Temple of the Tooth Relic of the Lord Buddha. We will make offerings at the Buddha statue. We will have lunch at a Restaurant.
Dinner and an overnight stay will be provided at the MAHAWELI
REACH HOTEL.

Day 06 Kandy/Nuwara Eliya (26 February, 2007)
After breakfast, we leave for Nuwara Eliya.
The drive time to Nuwara Eliya is about 3 1/2 hours
(with stops).
Nuwara Eliya is located 2,200 meters above the
sea level and the drive is breathtaking with beautiful
Mountain scenery, water falls and a tea plantation.
The climate in Nuwara Eliya is cool during this time
of year and it drops down to about 09 degrees at night.
We visit the Tea Factory/Estate and water falls.
We will have lunch at a Restaurant.
When we arrive at Nuwara Eliya and visit the city,
dinner and an overnight stay will be provided at the
GRAND HOTEL.
Day 07 Nuwara Eliya/ /Colombo (27 February, 2007)

After breakfast we leave for Colombo via Avissawella
The drive time from Bandarawela is about 3hours (with
stops). We will make offerings to the Buddha statue at Balangoda.
Lunch will be served at a restaurant.
Then we drive to Colombo. The drive time about 2 1/2 hours.
There will be a ceremony involving making offerings to the Buddha statue.
Dinner and an overnight stay will be at the TAJ SAMUDRA HOTEL
(5 star)
Day 08 Colombo/Airport (28 February, 2007)
After breakfast, we travel to the airport.
The drive time to the airport is about 1 hour and 15 minutes.

The Buddha's Relics

Buddha tooth Relics

Mahintalay near Anurathpura

The City of Kandy

The Aukana Buddha statue

ความรู้เรื่อง “พระบรมสารีริกธาตุ”
คำว่า พระบรมสารีริกธาตุ หมายถึงกระดูกของพระพุทธเจ้า คำว่า “พระธาตุ” หมายถึง กระดูก หรือ ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายผู้ที่บรรลุธรรม มีจิตใจที่บริสุทธิ์ หมดกิเลส เป็นพระอรหันต์ ซึ่งเหลือจากการถูกเผา บางทีเรียกว่า อรหันต์ธาตุ มีทั้งพระสาวก และสาวิกาของพระพุทธเจ้า รวมถึงพระปัจเจกพุทธเจ้า และอุบาสก อุบาสิกาผู้บรรลุพระอรหันต์ด้วย
พระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุ ตรงกับคำภาษาอังกฤษ ว่า Relic ซึ่งตรงกับภาษาลาติว่า “Reliquiae” แปลว่าส่วนที่เหลืออยู่ (Remains) ชนเผ่าทั้งหลายในอดีตนิยมเก็บกระดูกคนไว้ และถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ประเพณีนิยมในทางพระพุทธศาสนาไม่ว่าจะในยุคของพระพุทธเจ้าองค์ไหน นับตั้งแต่พระพุทธเจ้านามว่าทีปังกร มาจนถึงพระพุทธเจ้าพระนามว่าโคดม การเก็บอัฐิ หรือ พระบรมสารีริกธาตุ พระสารีริกธาตุ หรือ แม้แต่พระธาตุ ไว้สักการบูชาก็มีปรากฎให้เห็นโดยทั่วไป
ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนากล่าวถึงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นเครื่องระลึกถึงพระพุทธเจ้าที่ปรินิพพานไปแล้ว มี ๔ ประเภทด้วยกันคือ
๑. ธาตุเจดีย์ คือ พระบรมสารีริกธาตุ
๒. บริโภคเจดีย์ คือ สังเวชนียสถาน ๔ ตำบล
๓. ธรรมเจดีย์ คือ จารึกข้อพระธรรม
๔. อุเทสิกเจดีย์ คือ สัญลักษณ์แทนพระพุทธเจ้า เช่น ตราธรรมจักร พระพุทธรูป รอยพระบาท พระแท่นวัชรอาสน์ เป็นต้น
พระบรมสารีริกธาตุ มี ๒ ประเภท
๑. พระบรมสารีริกธาตุที่ไม่แตกกระจาย มี ๗ ส่วน คือ พระเขี้ยวแก้ว ๔ องค์ พระรากขวัญ ๒ องค์ พระอุณหิส หรือส่วนพระนลาฎ ๑ องค์ คำว่า “ ไม่แตกกระจาย” หมายถึงยังความเป็นรูปร่าง เป็นแท่ง หรือ เป็นกลุ่มก้อนสมบูรณ์ ไม่มีส่วนไหนหักบิ่นไป คือ ธาตุไฟไม่สามารถไหม้ให้เปลี่ยนแปรไปได้ขณะร่างกายถูกเผา
๒. พระบรมสารีริกธาตุที่แตกกระจาย คือส่วนอื่น ๆ นอกเหนือจาก ๗ ส่วนที่กล่าวแล้วนั้น จะมีรูปพรรณสัณฐานที่แตกต่างกันออกไป เช่นขนาดเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาด ขนาดเท่าเมล็ดข้าวสารหัก และบ้างมีขนาดใหญ่เท่าเมล็ดถั่วเหลือง กล่าวคือ เป็นพระธาตุที่เหลือจากที่ศพถูกเผา หรือ ได้ถวายพระเพลิงแล้ว ยังคงเหลือสภาพที่จะต้องเก็บไว้สักการบูชา
ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาได้กล่าวถึงการแบ่งพระบรมสารีริกธาตุของพระสมณโคดม สัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน โดยมีการแบ่งไปประดิษฐานในนานาประเทศ ได้มีการสร้างพระสถูปบรรจุไว้ รวมทั้งสิ้น ๘ แห่ง คือ
๑. พวกเจ้าลิจฉวี ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงเวสาลี
๒. พวกเจ้าศากยะ ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงกบิลพัสดุ์
๓. พวกเจ้าถูลี ทรงสร้างสถูปบรรจุที่เมืองอัลลกัปปะ
๔. พวกเจ้าโกลิยะ ทรงสร้างสถูปบรรจุที่เมืองรามคาม
๕. พวกเจ้ามัลละแห่งเมืองปาวา ทรงสร้างสถูปบรรจุที่เมืองปาวา
๖. พวกเจ้ามัลละแห่งเมืองกุสินารา ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงกุสินารา
๗. พระเจ้าอชาตศัตรู เวเทหิบุตร ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงราชคฤห์
๘. มหาพราหมณ์ สร้างสถูปบรรจุไว้ที่เมืองเวฎฐทีกะ
ส่วนพวกเจ้าโมริยะ ได้ทราบข่าวปรินิพพานภายหลังได้ส่งทูตมาขอส่วนแบ่ง แต่ไว้แค่พระอังคาร(เถ้าถ่าน) นำไปสร้างสถูปบรรจุพระอังคารสถูป ที่เมืองปิปผลิลัน ส่วนโทณพราหมณ์ผู้ใช้ทะนานตวงพระบรมสารีริกธาตุแบ่งแก่กษัตริย์ทั้งหลาย ได้สร้างสถูปบรรจุทะนานไว้ที่เมืองกุสินารา เรียกว่า “ตุมพสถูป” ยังคงมีหลักฐานปรากฎเท่าทุกวันนี้
พระบรมสารีริกธาตุกระจายไปสู่ประเทศต่าง ๆได้อย่างไร
ลุถึงสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชขึ้นครองราชย์ในปี พ.ศ. ๒๑๘ ทรงเลื่อมใสในทางพระพุทธศาสนาโดยได้ฟังธรรมจากนิโครธสามเณร และต่อมาได้อุปถัมภ์การทำสังคายนาครั้งที่ ๓ โดยมีพระโมคคัลลีบุตรติสสะเถระ เป็นประธาน และได้นำพระองค์เสด็จธรรมยาตราจาริกกราบไหว้พุทธสถานที่สำคัญ ได้พบพระสถูปที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุในที่ต่าง ๆ ที่เสด็จไปถึง หลังจากนั้นพระองค์ได้สร้างอาราม (วัด) จำนวนถึง ๘๔,๐๐๐ แห่งเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้มั่นคง ทรงรับสั่งให้สร้างพระสถูป ๘๔,๐๐๐ องค์ บรรจุพระบรมสาริริกธาตุประดิษฐานไว้ในที่ต่าง ๆ ทั้งในและนอกราชอาณาจักรของพระองค์ สันนิษฐานว่า แม้ในคราวส่งสมณทูต ๙ สาย ออกไปประกาศพระพุทธศาสนายังที่ต่าง ๆ ได้ให้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุไปด้วยทุกสาย ทำให้พระบรมสารีริกธาตุกระจายไปสู่นานาประเทศตั้งแต่บัดนั้นเป็นมา รวมทั้งประเทศไทยซึ่งเป็นดินแดนสุวรรณภูมิ ที่พระธรรมทูตสายที่ ๘ คือ พระโสณะ พระอุตตระ เดินทางมาถึง ได้ประดิษฐานพระพุทธศาสนาลงในดินแดนส่วนนี้ โดยมีพระมหาธาตุเจดีย์ที่นครศรีธรรมราช และพระปฐมเจดีย์ ตามหลักฐานว่าสร้างขึ้นเพื่อบรรจุพระบรมสาริกริกธาตุเป็นหลักฐานสืบมาถึงทุกวันนี้.


*บันทึกข้อมูล และถ่ายภาพ โดย ดร.พระมหาถนัด อตฺถจารี

The Bodhi Tree in Anurathapura

ต้นพระศรีมหาโพธิ์ อายุ ๑๓๐๐ ปี เมืองอนุราธปุระ

วัดพระธาตุเขี้ยวแก้ว เมืองแคนดี้

พระพุทธรูปปางไสยาสน์ เมืองอนุราธปุระ

พระพุทธรูปหินแกะสลัก Aukana

Dumbulla : วิหารถ้ำที่มีพระพุทธรูปแกะสลักจากหินในถ้ำ


ความเป็นมาในการอัญเชิญพระสารีริกธาตุ จากประเทศศรีลังกา*
เมื่อวันที่ ๒๑-๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๐ คณะจาริกบุญแสวงธรรมจากอเมริกา โดยพระเทพกิตติโสภณ ประธานสมัชชาสงฆ์ไทย ในสหรัฐอเมริกา และนำญาติโยมจากมหานครนิวยอร์ค เดลแวร์ นิวเจอร์ซี่ และแมรี่แลนด์ พร้อมทั้งญาติโยมจากประเทศไทยรวมทั้งพระสงฆ์ และฆราวาส ๓๕ ชีวิต โดยมี ดร.พระมหาถนัด อตฺถจารี พระธรรมทูตวัดไทยกรุงวอชิงตัน,ดี.ซี. เป็นผู้ประสานงานจัดรายการนำนมัสการพุทธศาสนสถานที่สำคัญในประเทศศรีลังกา สถานที่สำคัญที่สุดในเกาะลังกา คือวัดพระทันตธาตุ หรือ พระธาตุเขี้ยวแก้ว ที่ศักดิ์สิทธิ์ เป็นสมบัติอันค้ำค่าของชาวพุทธศรีลังกา และชาวพุทธทั่วโลก และต้นพระศรีมหาโพธิ์ ซึ่งนำกิ่งจากต้นพระศรีมหาโพธิ์ที่พระพุทธองค์ประทับตรัสรู้ที่พุทธคยา มีอายุยืนที่สุดในโลกปลูกโดยพระภิกษุณีสังฆมิตตา พระธิดาพระเจ้าอโศกมหาราช อายุ ๒,๓๐๐ กว่าปีมาแล้ว ย้อนรอยอดีตกับนครหลวงแห่งแรกของเกาะสิงหล อนุราธปุระ ได้นมัสการพระสถูปเจดีย์เก่าแก่ เช่น สุวรรณมิกเจดีย์ ที่ใหญ่และเก่าแก่ที่สุด สร้างโดยพระเจ้าทุฎฐคามินีอภัย และชมวัดมหินตเล สถานที่จำพรรษาของพระมหินทรเถระผู้นำพระพุทธศาสนามาเผยแผร่ ณ เกาะลังกา เมื่อพุทธศตวรรตที่ ๓ ชมโบราณสถานในเมือง โปโลนนารุวะ เมืองหลวงแห่งที่ ๒ ของศรีลังกา ชมวัดกัลวิหาร ที่มีพระพุทธรูปสลักจากหินผาน่าอัศจรรย์ และพระไตรปิฎกฉบับหินผา และพระราชวังพระเจ้าปรักมพาหุมหาราช ผู้อุปถัมภ์การทำสังคายนา และได้ชมพระราชวังลอยฟ้า สิกิริยา เมืองปราการบนยอดเขาของพระเจ้ากัสยปะ พยายามชลอสรรค์ลงมาสู่พื้นพิภพ หรือพระราชวังลอยฟ้าน่าอัศจรรย์ มีภาพเขียนสีปูนเปียกนางอัปสรบนหน้าผาสูงชัน อายุพันกว่าปี สียังสดใสงดงามราวกับจำลองนางสวรรค์ลงมาไว้บนพื้นพิภพ
ชมเมืองหลวงแห่งที่ ๓ คือ สิงหวัฒนานคร หรือ ที่รู้จักกันในปัจจุบัน คือ เมือง แคนดี้ ชมทิวทัศน์บนยอดเขามองลงมาเห็นทะเลสาบที่ทอดยาวกว้างใหญ่ ขุดโดยน้ำมือของมนุษย์ วัดพระธาตุเขี้ยวแก้ว นมัสการพระทันตธาตุที่ศักดิ์สิทธิ์(ฟันของพระพุทธเจ้า)วัดอัสคิริยา ที่พระอุบาลี จากกรุงศรีอยุธยา เคยเป็นพระอุปัชฌาย์บวชพระภิกษุชาวสิงหล จนเกิดนิกายสยามวงศ์มาจนทุกวันนี้
และ โคลัมโบ เมืองหลวงปัจจุบัน-วัดคงคาราม ชมวิหารกลางน้ำ วัดกัลยาณีวิหาร นมัสการพระบรมสารีริกธาตุ และพระสถูปเจดีย์ใหญ่ที่สร้างขึ้นเป็นอนุสรณ์สถานที่พระพุทธองค์เคยเสด็จมาประทับด้วยพระองค์เอง
สุดท้ายได้ร่วมงานถวายพระพุทธรูปที่หมู่บ้าน Velisavala ซึ่งเป็นบ้านเกิดของท่าน ธัมมานันทะ พระภิกษุชาวสิงหล ที่ไปศึกษาต่อในมหาจุฬาฯ มหาวิทยาลัยสงฆ์แห่งคณะสงฆ์ไทย และได้พำนักอยู่ที่วัดอัมพวัน เป็นผู้นำคณะมาถวายพระพุทธรูป และรูปปั้นพระมหินทรเถระ องค์อรหันต์ที่นำพระพุทธศาสนามาประดิษฐานที่เกาะลังกาเป็นครั้งแรก
ในโอกาสนี้เพื่อเป็นการสมนาคุณแก่คณะพระธรรมทูตจากสหรัฐอเมริกา นำโดยพระเดชพระคุณ พระเทพกิตติโสภณ ประธานสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา ที่ได้นำพระพุทธรูปมาถวายเพื่อเป็นการเชื่อมสัมพันธไมตรีระหว่างคณะสงฆ์ทั้ง ๒ ประเทศ ทางคณะกรรมการวัดจึงได้มอบถวายพระสารีริกธาตุ ๑ องค์ เพื่อให้มาประดิษฐานไว้ที่วัดไทยกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เมืองหลวงของสหรัฐอเมริกา เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้กราบไหว้สักการบูชา เพื่อเพิ่มพูนบุญกุศล เป็นมงคลแก่ชีวิต

ขอเชิญนมัสการพระสารีริกธาตุอัญเชิญมาจากประเทศศรีลังกา
เฉลิมฉลอง วันวิสาขบูชา มหาพุทธชยันตี
พุทธศาสนยุกาลครบ ๒๕๕๐ ปี
ณ วัดไทยกรุงวอชิงตัน ดี.ซี.
วันที่ ๒๕-๒๖-๒๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๐
ร่วมประสานใจบวชเนกขัมมจารี -เนกขัมมจาริณี ถวายเป็นพุทธบูชา
เพิ่มพูนบุญกุศล เป็นมงคลแก่ชีวิต

วันวิสาขบูชา เชิญประชาชาวพุทธ กายใจบริสุทธิ์ น้อมเป็นพุทธบูชา


ความรู้เรื่อง “พระบรมสารีริกธาตุ”
คำว่า พระบรมสารีริกธาตุ หมายถึงกระดูกของพระพุทธเจ้า คำว่า “พระธาตุ” หมายถึง กระดูก หรือ ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายผู้ที่บรรลุธรรม มีจิตใจที่บริสุทธิ์ หมดกิเลส เป็นพระอรหันต์ ซึ่งเหลือจากการถูกเผา บางทีเรียกว่า อรหันต์ธาตุ มีทั้งพระสาวก และสาวิกาของพระพุทธเจ้า รวมถึงพระปัจเจกพุทธเจ้า และอุบาสก อุบาสิกาผู้บรรลุพระอรหันต์ด้วย
พระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุ ตรงกับคำภาษาอังกฤษ ว่า Relic ซึ่งตรงกับภาษาลาติว่า “Reliquiae” แปลว่าส่วนที่เหลืออยู่ (Remains) ชนเผ่าทั้งหลายในอดีตนิยมเก็บกระดูกคนไว้ และถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ประเพณีนิยมในทางพระพุทธศาสนาไม่ว่าจะในยุคของพระพุทธเจ้าองค์ไหน นับตั้งแต่พระพุทธเจ้านามว่าทีปังกร มาจนถึงพระพุทธเจ้าพระนามว่าโคดม การเก็บอัฐิ หรือ พระบรมสารีริกธาตุ พระสารีริกธาตุ หรือ แม้แต่พระธาตุ ไว้สักการบูชาก็มีปรากฎให้เห็นโดยทั่วไป
ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนากล่าวถึงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นเครื่องระลึกถึงพระพุทธเจ้าที่ปรินิพพานไปแล้ว มี ๔ ประเภทด้วยกันคือ
๑. ธาตุเจดีย์ คือ พระบรมสารีริกธาตุ
๒. บริโภคเจดีย์ คือ สังเวชนียสถาน ๔ ตำบล
๓. ธรรมเจดีย์ คือ จารึกข้อพระธรรม
๔. อุเทสิกเจดีย์ คือ สัญลักษณ์แทนพระพุทธเจ้า เช่น ตราธรรมจักร พระพุทธรูป รอยพระบาท พระแท่นวัชรอาสน์ เป็นต้น
พระบรมสารีริกธาตุ มี ๒ ประเภท
๑. พระบรมสารีริกธาตุที่ไม่แตกกระจาย มี ๗ ส่วน คือ พระเขี้ยวแก้ว ๔ องค์ พระรากขวัญ ๒ องค์ พระอุณหิส หรือส่วนพระนลาฎ ๑ องค์ คำว่า “ ไม่แตกกระจาย” หมายถึงยังความเป็นรูปร่าง เป็นแท่ง หรือ เป็นกลุ่มก้อนสมบูรณ์ ไม่มีส่วนไหนหักบิ่นไป คือ ธาตุไฟไม่สามารถไหม้ให้เปลี่ยนแปรไปได้ขณะร่างกายถูกเผา
๒. พระบรมสารีริกธาตุที่แตกกระจาย คือส่วนอื่น ๆ นอกเหนือจาก ๗ ส่วนที่กล่าวแล้วนั้น จะมีรูปพรรณสัณฐานที่แตกต่างกันออกไป เช่นขนาดเท่าเมล็ดพันธุ์ผักกาด ขนาดเท่าเมล็ดข้าวสารหัก และบ้างมีขนาดใหญ่เท่าเมล็ดถั่วเหลือง กล่าวคือ เป็นพระธาตุที่เหลือจากที่ศพถูกเผา หรือ ได้ถวายพระเพลิงแล้ว ยังคงเหลือสภาพที่จะต้องเก็บไว้สักการบูชา
ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาได้กล่าวถึงการแบ่งพระบรมสารีริกธาตุของพระสมณโคดม สัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน โดยมีการแบ่งไปประดิษฐานในนานาประเทศ ได้มีการสร้างพระสถูปบรรจุไว้ รวมทั้งสิ้น ๘ แห่ง คือ
๑. พวกเจ้าลิจฉวี ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงเวสาลี
๒. พวกเจ้าศากยะ ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงกบิลพัสดุ์
๓. พวกเจ้าถูลี ทรงสร้างสถูปบรรจุที่เมืองอัลลกัปปะ
๔. พวกเจ้าโกลิยะ ทรงสร้างสถูปบรรจุที่เมืองรามคาม
๕. พวกเจ้ามัลละแห่งเมืองปาวา ทรงสร้างสถูปบรรจุที่เมืองปาวา
๖. พวกเจ้ามัลละแห่งเมืองกุสินารา ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงกุสินารา
๗. พระเจ้าอชาตศัตรู เวเทหิบุตร ทรงสร้างสถูปบรรจุที่กรุงราชคฤห์
๘. มหาพราหมณ์ สร้างสถูปบรรจุไว้ที่เมืองเวฎฐทีกะ
ส่วนพวกเจ้าโมริยะ ได้ทราบข่าวปรินิพพานภายหลังได้ส่งทูตมาขอส่วนแบ่ง แต่ไว้แค่พระอังคาร(เถ้าถ่าน) นำไปสร้างสถูปบรรจุพระอังคารสถูป ที่เมืองปิปผลิลัน ส่วนโทณพราหมณ์ผู้ใช้ทะนานตวงพระบรมสารีริกธาตุแบ่งแก่กษัตริย์ทั้งหลาย ได้สร้างสถูปบรรจุทะนานไว้ที่เมืองกุสินารา เรียกว่า “ตุมพสถูป” ยังคงมีหลักฐานปรากฎเท่าทุกวันนี้
พระบรมสารีริกธาตุกระจายไปสู่ประเทศต่าง ๆได้อย่างไร
ลุถึงสมัยพระเจ้าอโศกมหาราชขึ้นครองราชย์ในปี พ.ศ. ๒๑๘ ทรงเลื่อมใสในทางพระพุทธศาสนาโดยได้ฟังธรรมจากนิโครธสามเณร และต่อมาได้อุปถัมภ์การทำสังคายนาครั้งที่ ๓ โดยมีพระโมคคัลลีบุตรติสสะเถระ เป็นประธาน และได้นำพระองค์เสด็จธรรมยาตราจาริกกราบไหว้พุทธสถานที่สำคัญ ได้พบพระสถูปที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุในที่ต่าง ๆ ที่เสด็จไปถึง หลังจากนั้นพระองค์ได้สร้างอาราม (วัด) จำนวนถึง ๘๔,๐๐๐ แห่งเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้มั่นคง ทรงรับสั่งให้สร้างพระสถูป ๘๔,๐๐๐ องค์ บรรจุพระบรมสาริริกธาตุประดิษฐานไว้ในที่ต่าง ๆ ทั้งในและนอกราชอาณาจักรของพระองค์ สันนิษฐานว่า แม้ในคราวส่งสมณทูต ๙ สาย ออกไปประกาศพระพุทธศาสนายังที่ต่าง ๆ ได้ให้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุไปด้วยทุกสาย ทำให้พระบรมสารีริกธาตุกระจายไปสู่นานาประเทศตั้งแต่บัดนั้นเป็นมา รวมทั้งประเทศไทยซึ่งเป็นดินแดนสุวรรณภูมิ ที่พระธรรมทูตสายที่ ๘ คือ พระโสณะ พระอุตตระ เดินทางมาถึง ได้ประดิษฐานพระพุทธศาสนาลงในดินแดนส่วนนี้ โดยมีพระมหาธาตุเจดีย์ที่นครศรีธรรมราช และพระปฐมเจดีย์ ตามหลักฐานว่าสร้างขึ้นเพื่อบรรจุพระบรมสาริกริกธาตุเป็นหลักฐานสืบมาถึงทุกวันนี้.


*บันทึกข้อมูล และถ่ายภาพ โดย ดร.พระมหาถนัด อตฺถจารี